Problemen met bijenwas!

Hieronder vind je een verslag omtrent de problemen bij vele imkers met hun bijenwas, ons toegestuurd door de Beernemse imker Daniël Van de Keere:

Officieus verslag van de infovergadering FOD Volksgezondheid 14 september 2016 Brussel Het FOD kreeg heel wat vragen van imkersbonden en imkers aangaande hagelschot in bijenkasten. Bij de start van de vergadering wordt duidelijk gesteld dat: Het onderzoek nog volop loopt. Sommige details en acties vertrouwelijk zijn.  Het is de eerste keer dat het FOD Volksgezondheid geconfronteerd wordt met zo een probleem. Een analyse van was is zeer complex en stuit op veel praktische problemen. De bevoegdheid van het FOD beperkt zich tot technische toepassingen van dierlijke bijenproducten. Honing, bijenvoeding, … behoort tot de bevoegdheid van het FAVV.  Waswafels zijn de bevoegdheid van het FOD. Eind juli kwam een eerste melding binnen bij de FOD  Volksgezondheid van een drietal imkers die “hagelschot” hadden vastgesteld in hun bijenkasten. Bij dit fenomeen ontwikkelen de eitjes en de larven van de bijen zich onvoldoende of helemaal niet waardoor de aangroei van de bijenpopulatie in gevaar komt.  Ondertussen kwamen in augustus nog een tiental meldingen van andere imkers binnen. Dit zijn de rechtstreekse klachten. Na de eerste melding gingen experten van de FOD Volksgezondheid onmiddellijk ter plaatse bij de imker om stalen van de bijenwas te nemen voor verder onderzoek en analyse. Omdat er op enkele dagen tijd nog een tiental meldingen binnenliepen van andere imkers met hetzelfde probleem, werd het onderzoek uitgebreid. De eerste testresultaten tonen geen abnormale aanwezigheid van pesticiden of andere vervuilende producten zoals zware metalen of PAK’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen) aan in waswafels. De soms hoge fluvalinaatconcentratie kan niet de oorzaak zijn van de broedsterfte (door het langdurig fluvalinaatgebruik zijn dit “normale” concentraties). Combinatie van pesticiden kan een versterkend effect hebben. Ook neonicotinoïden kunnen dit versterken. Verslag infovergadering FOD Volksgezondheid 14 september 2016 1 Andere pistes werden bewandeld: er werd onderzoek gedaan naar zware metalen, ftalaten, … Sommige van deze analysen zijn nog lopend. De onderzoeksmethoden vergen zeer veel kennis. Voor de onderzoeker is dit nieuw en niet zo eenvoudig. Er is een onderzoek gestart naar de zeep die gebruikt wordt bij de productie van de waswafels. Gebeurt de productie conform de regels? Bij dit onderzoek wordt ook rekening gehouden dat een combinatie van verontreinigingen en specifieke omstandigheden die aan de oorzaak kunnen liggen van het probleem. Men stelt vast dat zeepoplossingen een antibacteriële werking hebben op gram positieve bacteriën. Ook hier wordt verder onderzoek gedaan. Afwijkende zuurwaarden en esterwaarden werden vastgesteld bij Chinese was. Het hoge percentage aan vetzuren kan de toxiciteit van deze was voor broed niet verklaren. Door toevoeging van bepaalde vetzuren aan bijenwas kan het smeltpunt verlagen. De gecontamineerde was begint soms te smelten bij ± 40°C. Dit kan een negatief effect hebben op de broedontwikkeling. De textuur van “slechte was” verandert reeds bij 35°C wat nefast zou kunnen zijn voor de eitjes en de jonge larfjes. Analyse van Chinese was: 10 à 12% stearinezuur, Belgische was bevat ongeveer 1% stearinezuur. Onderzoek naar andere vetzuren en paraffinen is eveneens aan de gang. Zowel in Chinese als in inlandse was zit minder dan 2% paraffine, wat als normaal kan beschouwd worden. Een causaal verband aantonen tussen pesticiden, zeepresten en Chinese was is niet eenvoudig. Verder onderzoek is nodig. Er waren ook contacten met Nederland, Frankrijk en Duitsland. In Duitsland zou ±80% stearine aangetroffen zijn in Chinese was. Is dit onderzoek gebeurd door een officieel erkend labo? Daarover bestaat blijkbaar geen zekerheid. De broedsterfte kan ook te wijten aan de chemicaliën (zwavelzuur, oxaalzuur, perhydrol en andere oxidantia) die gebruikt worden om was te bleken.Ook hier is verder onderzoek vereist. In het HealthyBee programma zou een staal honing kunnen genomen worden bij aangetaste wasraten zodat ook de kwaliteit ervan zou kunnen onderzocht worden op eventuele giftige contaminanten in de was. Verslag infovergadering FOD Volksgezondheid 14 september 2016 2 In de wetgeving zouden géén parameters voor was voorhanden zijn.! Voorlopige conclusie; Er is al heel wat onderzoek verricht maar er is nog veel werk aan de winkel. Het zou een kwestie van weken zijn, niet van maanden, vooraleer er voldoende duidelijkheid komt. We rijden dus nog in een dikke mist. Nu schakelen naar een hogere versnelling lijkt bijgevolg voorbarig en gevaarlijk. Met het oog op verdere actie is inmiddels wel de (heel belangrijke) boodschap: ZO DUIDELIJK MOGELIJK de problemen melden. Niet spaarzaam zijn op details. Alle bezwarende stukken, materiaal, wat uzelf nog nuttig vindt, zeer zorgvuldig bewaren.